Çelik Kaynakçısı Kimdir?
Çelik malzemelerin ergitmeli kaynak yöntemlerinden birini elle veya yarı mekanize donanım kullanarak gerçekleştiren kişidir.
Görev ve İşlem Basamakları :
Çelik Kaynakçısı, işletmenin genel çalışma prensipleri doğrultusunda, araç, gereç ve ekipmanları etkin bir şekilde kullanarak, işçi sağlığı, iş güvenliği ve çevre koruma düzenlemelerine ve mesleğin verimlilik ve kalite gereklerine uygun olarak:

• Kaynak işlemlerinde iş sağlığı ve güvenliği kurallarını uygulamak,
• Elektrotla ark kaynağı işlemlerini yapmak,
• Gaz korumasız özlü tel elektrotla ark kaynağı işlemlerini yapmak,
• Tel elektrotla toz altı ark kaynağı işlemlerini yapmak,
• Özlü tel elektrotla toz altı ark kaynağı işlemlerini yapmak,
• Metal-ark asal gaz kaynağı (mıg kaynağı) işlemlerini yapmak,
• Metal-ark aktif gaz kaynağı (mag kaynağı) işlemlerini yapmak,
• Aktif koruyucu gazla özlü tel metal-ark kaynağı işlemlerini yapmak,
• Tungsten asal gaz ark kaynağı (tıg kaynağı) işlemlerini yapmak,
• Plâzma ark kaynağı işlemlerini yapmak,
• Oksi-asetilen kaynağı işlemlerini yapmak, vb. görev ve işlemleri yerine getirir.

1.       AMAÇ

Bu program,  ÇELİK KAYNAKÇISI Seviye – 3 Rev 04 (11UY0010-3/04) adayının belgelendirilmesine yönelik olarak yapılacak olan sınav için temel şartları, yeterlilik alanını, sınav koşullarını, kabul şartlarını ve belgelendirme süreci hakkında bilgilendirmeyi amaçlamaktadır.

2.       BİLGİ VE BECERİNİN SINANMASI, DEĞERLENDİRİLMESİ

2.1 Zorunlu Birimler

11UY0010-3/A1 Kaynak İşlemlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği                                                     

Seçmeli Birimler

• 11UY0010-3/B1 Elektrotla Ark Kaynağı (111)

• 11UY0010-3/B6 Tel Elektrotla Metal-Ark Aktif Gaz Kaynağı (MAG Kaynağı) (135)

• 11UY0010-3/B9 Tungsten Asal Gaz Ark Kaynağı (TIG Kaynağı) (141)

Birimlerin Gruplandırılma Alternatifleri

Adayın mesleki yeterlilik belgesi alabilmesi için A grubu yeterlilik birimlerinin tümünden ve B grubu yeterlilik birimlerinin en az bir tanesinden başarılı olması zorunludur. TS EN ISO 9606-1 standardındaki gösterimle yeterliliği belgesinde yazılır.

2.1.1 Teorik Sınav

• Bu yeterlilikte Zorunlu Olan A1 birimi ile Seçmeli olan B1,B6 ve B9 yeterlilik birimlerinde yukarıda yazılı olan gruplandırma alternatiflerinden adayın başvurmuş olduğu alternatif seçeneğine göre teorik sınavlar test (T1) şeklinde gerçekleştirilir. Sınav soruları, teorik sınav kapsamında ölçülmesi öngörülen tüm öğrenim çıktılarını ve başarım ölçütlerini ölçebilecek şekilde tasarlanacak olup, her yeterlilik biriminin değerlendirilmesi ayrı yapılacaktır.

• Teorik sınavının puanlandırılması soru kitapçıklarında işaretlenen seçenekler üzerinden yapılır ve her bir yeterlilik birimi için aday tarafından işaretlenmiş doğru cevap sayısı tespit edilerek, veriler sınav geçme kriterlerine göre değerlendirilip sonuçlar belirlenir.

• Teorik sınav sonuçlarının değerlendirilmesinde doğru cevap sayısı esastır. Yanlış cevapların yanında boş bırakılan sorular ile Silinmiş ve uygunsuz işaretlenenler de yanlış sayılır. Her soru için yalnız bir tane doğru cevap işaretlenmelidir, birden fazla işaretleme olan sorular yanlış sayılır.

• Her birimde sorulacak soru sayısı ve süreleri aşağıda belirtilmiştir.

• A1 birimine yönelik teorik sınavda adaylara 10 soruluk 4 seçenekli çoktan seçmeli ve her biri eşit puan değerinde yazılı sınav sorusu sorulur. Sınav Süresi Soru Başına 1dk.dır.

• B1 birimine yönelik teorik sınavda adaylara 12 soruluk 4 seçenekli çoktan seçmeli ve her biri eşit puan değerinde yazılı sınav sorusu sorulur. Sınav Süresi Soru Başına 1 dk.dır.

• B6 birimine yönelik teorik sınavda adaylara 10 soruluk 4 seçenekli çoktan seçmeli ve her biri eşit puan değerinde yazılı sınav sorusu sorulur. Sınav Süresi Soru Başına 1 dk.dır.

• B9 birimine yönelik teorik sınavda adaylara 10 soruluk 4 seçenekli çoktan seçmeli ve her biri eşit puan değerinde yazılı sınav sorusu sorulur. Sınav Süresi Soru Başına 1 dk.dır.

• Sorular SEVİYE BELGELENDİRME soru bankasından rastlantısal olarak seçilip her bir soru eşit puan ağırlıktadır ve toplam değeri 100 puandır.A1 Yeterlilik Biriminden %60 ,B1,B6 ve B9 (T1) Yazılı sınavda soruların en az % 50’sine doğru yanıt veren aday başarılı sayılır.

2.1.2 Performansa Dayalı Sınav

• Bu yeterlilikte 

• B1 Elektrotla Ark Kaynağı (111)

• B6 Tel Elektrotla Metal-Ark Aktif Gaz Kaynağı (MAG Kaynağı) (135)

• B9 Tungsten Asal Gaz Ark Kaynağı (TIG Kaynağı) (141)

Seçmeli yeterlilik birimlerinin yukarıda yazılı olan gruplandırma alternatiflerinden adayın başvurmuş olduğu alternatif seçeneğine göre P1 adlı performansa dayalı bir sınav yapılır.

• Adaylar, performans sınavlarını yeterlilik birimi bazında tek-tek alırlar ve yapılan değerlendirmeler o birim için Çelik Kaynakçısı Seviye – 3 (11UY0010-3)  Ulusal Yeterliliğinde verilen başarım ölçütlerini sağlayacak şekilde yapılır.

• Aday zorunlu yeterlilik birimlerinin sınavlarında başarılı olmalıdır.

• Zorunlu olan A1 birimi B1,B6 ve B9 seçmeli birimlerinin içinde tanımlanmıştır ve tüm birimlerin teorik sınavı birlikte uygulanabilir.

• Performans sınavı birimleri ayrı ayrı uygulanır.

• B1,B6 ve B9 birimine yönelik performansa dayalı sınav, TS EN ISO 9606-1 standardında belirtilen sınav parçaları ile yapılır. TS EN ISO 9606-1 standardı 5.bölümde belirtilen temel değişkenler ve yeterlilik kapsamına göre 6. bölümde belirtilen yol izlenerek sınav yapılır. Performansa dayalı sınavın süresi imalat şartları altında kullanılan bir süreye karşılık gelmelidir.

• Beceri ve yetkinlik ifadelerinin tamamı performansa dayalı sınav ile ölçülmelidir.

• Beceri ve yetkinlikler kontrol listesinde aday tarafından başarılması zorunlu kritik adımlar belirlenir. Adayın, performans sınavından başarı sağlaması için kritik adımların tamamından başarılı performans göstermek koşuluyla sınavın genelinden asgari %80 başarı göstermesi gerekir. Adayın kaynak yaptığı numunesi TS EN ISO 9606-1 madde 6.4’e göre muayene edilir ve değerlendirme sonucunun başarılı olması gerekir. Ayrıca, EN ISO 5817’ye göre sınav parçasındaki aşırı kaynak metali, aşırı dış bükeylik, aşırı kalınlık, aşırı nüfuziyet ve yanma oluğu kaynak kenarı kusurları için C seviyesi, diğer kusurlar için B seviyesi sınırları içinde kalıyorsa yeterli sayılır. Yanma oluğu 0,5 mm’yi geçmemelidir.

• Adayın sınavlarda yapılacak işlem için verilen süreyi aşmaması gerekir.

• Birimlerin süreleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

 2.3   Ölçme ve Değerlendirme

• Bu yeterlilikte Belge almaya hak kazanmak için adayın Zorunlu olan A1 birimi ile seçmeli olan B1,B6 ve B9 birimlerinin yukarıda yazılı olan gruplandırma alternatiflerinden adayın başvurmuş olduğu alternatif seçeneğine göre girmiş olduğu sınavların tamamından başarılı olması gerekmektedir. Teorik ve uygulama sınavının her ikisinden de başarılı olma şartı aranır.Birimler için öngörülen sınavların geçerlilik süresi sınavın başarıldığı tarihten itibaren 6 aydır. Birimin elde edilebilmesi için başarılan sınav tarihleri arasındaki süre farkı üç ayı geçemez. Yeterlilik birimlerinin geçerlilik süresi birimin başarıldığı tarihten itibaren 2 yıldır.

• Adayın kendi ve diğer kişilerin can güvenliğini tehlikeye sokacak bir davranış göstermesi halinde sınava son verilir.

• Belge almaya hak kazanan kişilere, MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi yanında TS EN ISO 9606-1’e uygun olarak hazırlanmış Mesleki Yeterlilik Belgesi Eki verilir.

2.4   Diğer Şartlar

2.4.1 Sınav kurallarını ihlâl eden adayların (örn. Kopya çekme, başkası adına sınava girme vb.) sınavı geçersiz sayılır.

2.4.2 Sınavlar, genel sınav kurallarına uygun yapılır. Sınavlar esnasında adayların birbiri ile konuşması, yardımlaşması, telefon görüşmesi yapması ve sınav süresince sınav salonu dışına çıkması yasaktır.

2.4.3 Adaylar kimlik belgelerini (Nüfus Kâğıdı, Ehliyet vb.) hazır bulundurmalıdırlar.

2.4.4 Sınav esnasında cep telefonu vb. aletlerin ve donanımların kullanımı yasaktır.

2.4.5 SEVİYE BELGELENDİRME tarafından istenmediği sürece adayların, hiçbir doküman, kitap, dosya, not defteri vs. yardımcı materyal getirmemeleri gerekmektedir.

3. REFERANSLAR

Sınav uygulamaları ve değerlendirmelerine esas alınan yeterlilik aşağıda belirtilmektedir;

Belgelendirme Standardı : TS EN ISO 9606-1 Kaynakçıların Yeterlilik Sınavı-Ergitme Kaynağı-Bölüm 1: Çelikler

Değerlendirme Standardı : 11UY0010-3 Çelik Kaynakçısı Seviye 3 Ulusal Yeterliliği Rev 04

4. BELGELENDİRME

Sınav sonuçlarına göre, görevlendirilen Karar Verici belgelendirmeye ilişkin kararı verir. Sonuç SEVİYE BELGELENDİRME web sitesinden yayınlanır ve ilgiliye bildirilir.

4.1 Adayda Aranan Şartlar

Sınav başvurularında herhangi bir ön şart bulunmamaktadır.

4.2 Belgelerin Teslimi

Belgeler, belge sahibine veya belge sahibinin sözlü onayıyla verilmesini talep ettiği kişiye FR.067 Belge Teslim Tutanağı imzalatılarak ya da Adayın talep ettiği adrese kargo ile gönderilir.

4.3 Belgenin Kaybedilmesi

Belge sahibi, belgesini geçerlilik süresi içinde kaybettiğini ve yeni belge düzenlenmesini dilekçe ile talep eder. Bu talep uygun bulunur ise belge yenileme ücreti alınarak kaybedilen belge bilgilerini içerir yeni bir belge düzenlenir.

4.4 Yeterlilik Belgesinin Geçerlilik Süresi ve Gözetim Sıklığı

• Belge geçerlilik süresi içerisinde adaylar gözetime tabi tutulur. Adayın yeterliliği, TS EN ISO 9606-1 Madde 9.2’ de belirtilen yönteme göre her 6 ayda bir gözetime tabi tutulur.

• Gözetimi belge sahiplerinden kaynaklanan nedenlerle yapılamayan belge sahiplerinin belgeleri askıya alınır. Belgesinin askıda olma nedeni ortadan kalkan belge sahiplerinin belgelerinin geçerliliği geçerlilik süresi sonuna kadar devam eder.

4.5 Yeniden Belgelendirme

• Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından yayınlanan; Geçerlilik Süresi Dolan Mesleki Yeterlilik Belgelerinin Yenilenmesi Faaliyetlerine İlişkin Usul Esaslar’ a göre;Başvuru sahibi yenileme başvuru dönemi içerisinde belge yenileme başvurusu yapabilir.TS EN ISO 9606-1 Madde 9.1’de belirtildiği üzere belgenin geçerliliği seçilen metoda göre 2 yıl veya 3 yıl olarak değişmektedir belge yenileme belge geçerliliğinin bitiş tarihinden 5 ay önce, başlar.

• Belge geçerlilik süresinin sonunda belge sahibinin performansı TS EN ISO 9606-1 Madde 9.3’de bulunan ve aşağıda tanımlanan yöntemlerden biri kullanılarak değerlendirmeye tabi tutulur;

  a) Belge geçerlilik süresi 3 yıl olanlar için; 3 yıl sürenin sonunda belge sahibi yeniden sınava girerek belgelendirilir ve belge ücreti başvuru yapan adaydan alınır.

 b) Belge geçerlilik süresi 2 yıl olanlar için, son 6 aya ait yapmış olduğu 2 adet kaynak numunesine radyografik veya ultrasonik veya tahribatlı testlerden biri uygulanır. Kaynaklar hatasız veya tespit edilen hata kabul kriterleri içerisinde yer alıyorsa belge geçerlilik süresi 2 yıl daha uzatılır ve belge ücreti başvuru yapan adaydan alınır.

• Belge geçerlilik süresi 2 yıl olanlar için adaylardan beklenen süreçler aşağıdaki gibi olmalıdır ;

• 2 adet gönderilen numunenin adaylara ait olduğuna dair amirlerinden antetli kağıda kaşe imzalı belge

• Aday bu numuneleri yaparken kaynak yapmaya başlamadan önce kimliği ile kendisini çekim yapacağı ekipman (cep telefonu,kemara v.b.) ‘a tanıtması ve kaynak yapım süresi boyunca çekime devam etmelidir. Bu videoyu We transfer (diğer bulut gönderim yöntemleri vb.) ,usb, hard disk vb. yoluyla iletebilir.

• 2 adet gönderilecek numuneler gönderici ödemeli kargo yoluyla (gönderilen kargonun kargo takip numarasını talep edelir) veya elden tarafımıza iletilmesi gerekmektedir.

4.6 Belge İptali, Talimata Aykırı Hareket

Belgeli kişinin Belgelendirme Talep Formundaki beyanı, bu programda belirtilen kurallar ve SEVİYE BELGELENDİRME Belge ve Logo Kullanım Talimatına aykırı bir davranışın tespiti halinde, belge iptal edilir. Belgesi iptal edilen kişi belgenin aslını SEVİYE BELGELENDİRME’ ye iade etmekle yükümlüdür.

 5. İTİRAZ VE ŞİKÂYETLER

Başvuru sahiplerinden, adaylardan, belgelendirilmiş kişilerden ve onların işverenlerinden ve diğer kesimlerden belgelendirme süreci ve kriterleri konusunda itiraz ve şikâyetlerin olması halinde, itiraz/şikâyet sahibi SEVİYE BELGELENDİRME web sitesinden şikâyet ya da itirazını yapabilir. Şahsen müracaat yapıldı ise itiraz veya şikâyetini yazılı bir şekilde SEVİYE BELGELENDİRME’ ye teslim eder veya posta, e-posta vb. ile gönderir.

Yapılan sınava ilişkin itiraz sınav sonuç tarihinden itibaren 15 (on beş)  gün içinde yapılmalıdır. SEVİYE BELGELENDİRME’ ye yapılan İtiraz ve Şikâyetler 30 gün içerisinde sonuçlandırılır. Karar itiraz/şikâyet sahibine bildirilir. 

METAL SEKTÖRÜ MESLEKİ YETERLİLİK SINAVLARI Metal Kesimci Seviye 3 Metal Kesim Operatörü Seviye 4 Metal Levha İşleme Tezgah İşçisi Seviye 3 Metal Levha İşleme Tezgah Operatörü Seviye 4 Çelik Kaynakçısı Seviye 3